H.5 | ||||
ປະເພດຂອງຫ້ອງນ້ຳສ່ວນໃຫຍ່ | ||||
ແຜ່ນທີ່ໄດ້ສະແດງເຖິງການສົມທຽບການນຳໃຊ້ປະເພດຫ້ອງນ້ຳທີ່ແຕກຕ່າງກັນໂດຍມີການສະແດງໃຫ້ ເຫັນພຽງແຕ່ປະເພດຫຼັກໆ ທີ່ໄດ້ນຳໃຊ້ຢູ່ໃນແຕ່ລະບ້ານເທົ່ານັ້ນ. ການສຳຫລວດພົນລະເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໃສ ໃນປີ 2005 ໄດ້ບັນທຶກປະເພດຂອງຫ້ອງນ້ຳມີຢູ່ 4 ປະເພດຄື: ‘ຫ້ອງນ້ຳທີ່ທັນສະໄໝ’ ຫ້ອງນ້ຳ ປະເພດນີ້ໄດ້ໃຊ້ນ້ຳກົດລົງລ້າງ, ‘ຫ້ອງນ້ຳທຳມະດາ’ ຫ້ອງນ້ຳປະເພດນີ້ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ແນວກົດນ້ຳເພື່ອທຳ ຄວາມສະອາດ, ບັນດາປະເພດອື່ນໆ ຂອງຫ້ອງນ້ຳ ແລະ ບໍ່ມີຫ້ອງນ້ຳເລີຍ. ຫອ້ງນ້ຳປະເພດຫຼັກໆທີ່ໄດ້ກຳນົດເພື່ອເປັນປະເພດຂອງຫ້ອງນ້ຳຊຶ່ງຄົວເຮືອນສວ່ນໃຫ່ຍໄດ້ນຳໃຊ້ໃນແຕ່ລະບ້ານ.
ໃນແຜ່ນທີ່ນີ້, ບ້ານທີ່ນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳແບບທັນສະໄໝ ແລະ ແບບທຳມະດາທີ່ເປັນປະເພດຫຼັກຂອງ ເຂົາເຈົ້າເປັນສີຂຽວ ແລະ ສີຟ້າຕາມລຳດັບ, ສ່ວນສີນ້ຳຕານເປັນສີທີ່ສະແດງເຖິງບ້ານທີ່ສ່ວນໃຫ່ຍ ຂອງຄົວເຮືອນໄດ້ລາຍງານວ່າບໍ່ມີຫ້ອງນ້ຳປະເພດໃດເລີຍ. ສີຂີ້ເທົ່າແມ່ນສະແດງເຖິງໜູ່ບ້ານທີ່ນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳປະເພດອື່ນໆ ແລະ ສີຂາວແມ່ນສະແດງເຖິງບ້ານທີ່ບໍ່ມີຂໍ້ມູນໃດເລີຍ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຈະ ພົບເຫັນວ່າ ສ່ວນໃຫຍ່ຂອງຄົວເຮືອນໃນໝູ່ບ້ານເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນມີຫ້ອງນ້ຳເທື່ອ. ໃນບ້ານຊຶ່ງນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳຢ່າງເປັນປະຈຳ, ຫ້ອງນ້ຳປະເພດເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນຫ້ອງນ້ຳປະເພດທຳມະດາທີ່ນຳໃຊ້ເລື້ອຍໆ ໃນທົ່ວ ສປປ ລາວ ແລະ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ໃນຂອບເຂດພາກເໜືອ ແລະ ເຂດສູນກາງ. ຫ້ອງນ້ຳ ແບບທັນສະໄໝແມ່ນ ຍັງມີໜ້ອຍທີ່ສຸດໃນປະເທດ ແລະ ອີງຕາມການສຳຫລວດພົນລະເມືອງມີພຽງແຕ່ 5 ໝູ່ບ້ານເທົ່ານັ້ນທີ່ໄດ້ລາຍງານເຖິງປະເພດຫຼັກຂອງຫ້ອງນ້ຳນີ້ແມ່ນກະທັ້ງຢູ່ໃຈກາງຕົວເມືອງ. ຜົນຂອງການເກັບກຳສະຖິຕິຈາກການສຳຫລວດໃນປີ 2005 ແມ່ນໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມ. ໃນທັງໝົດ 38.5% ຂອງຄົວເຮືອນລາວແມ່ນນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳທຳມະດາ, 9% ແມ່ນໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳປະເພດອື່ນໆ ແລະ ມີພຽງແຕ່ 1.8% ເທົ່ານັ້ນທີ່ໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳທັນສະໄໝ. ເກືອບເຄີ່ງໜຶ່ງຂອງຄົວເຮືອນລາວທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ ຫ້ອງນ້ຳປະເພດໃດເລີຍ. ໃນເຂດຊົນນະບົດຕ່າງໆ ອັດຕາສ່ວນຂອງຄົວເຮືອນນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳທີ່ເໝາະສົມ ແມ່ນ 27% ປຽບທຽບກັບເຂດຕົວເມືອງມີ 76%. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນມີການນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳຫຼາຍທີ່ສຸດ ແມ່ນ 9.2% ແມ່ນໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳແບບທັນສະໄໝ ແລະ 73.6% ໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳແບບທຳມະດາ. ໃນພື້ນທີ່ທີ່ມີຄົນອາໄສຢູ່ຢ່າງໜາແໜ້ນການນຳໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳເປັນປັດໄຈທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດຕໍ່ສຸຂະພາບໂດຍ ທົ່ວໄປ ແລະ ຄວາມສະຫວັດດີພາບຂອງປະຊາຊົນ. ແຜ່ນທີ່ນີ້ສາມາດປຽບທຽບກັບແຜ່ນທີ່ຜ່ານມາກ່ຽວກັບການກ້າວໄປສູ່ການທຳຄວາມສະອາດນ້ຳ (ສົມທຽບແຜນທີ່ H.4). ການກ້າວເຂົ້າສູ່ການທຳຄວາມ ສະອາດນ້ຳໂດຍບໍ່ມີສຸຂະອະນາໄມທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະ ສົມກັບສະພາບແວດລ້ອມຕົວຈິງມັນກໍ່ ຈະກາຍ ເປັນບັນຫາໃຫຍ່່. ການປຸກສ້າງຫ້ອງນ້ຳ ແບບທຳມະດາທີ່ມີຜົນກະທົບທີ່ຄວນນຶກເຖີງບົນພື້ນ ຖານການສົ່ງເສີມສຸຂະພາບຂອງມະນຸດໃຫ້ດີຂື້ນ, ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ກໍ່ແມ່ນສຸຂະພາບຂອງເດັກ.
|