F.5 | ||||
ສາດສະໜາ | ||||
ໃນການສຳຫລວດພົນລະເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໃສໃນປີ 2005 ເພິ່ນໄດ້ໃຫ້ຄຳນິຍາມສາດສະໜາວ່າມັນ ແມ່ນລະບົບແຫ່ງຈິດວິນຍານໂດຍມີຫລັກຄຳສອນທີ່ໄດ້ລະບຸໄວ້ດ້ວຍລາຍລັກອັກສອນ. ອີງຕາມຄຳນິ ຍາມນີ້ແລ້ວຈະເຫັນໄດ້ວ່າມີແຕ່ພຸດທະສາດສະໜາ, ຄຣິຕສາດສະໜາ, ສາດສະໜາບາຮາຍ ແລະ ອິດສະລາມເທົ່ານັ້ນທີ່ໄດ້ຮັບການກຳນົດວ່າເປັນສາດສະໜາ. ເພາະສະນັ້ນຈຶ່ງເປັນໜ້າແປກໃຈຢູ່ວ່າເປັນ ດ້ວຍເຫດໃດສາດສະໜາອື່ນໆຈຶ່ງບໍ່ປະກົດເຫັນ ເຊັ່ນສາດສະໜາຮິນດູ ແລະ ລັດທິເຕົາທີ່ມີກຸ່ມຊົນເຜົ່າ ມຽນ ແລະ ມູນໃຫ້ການເຊື່ອຖື ແລະ ລັດທິຂົງຈື້ທີ່ມີຄົນຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມເຂົ້າມາອາໃສ ຢູ່ປະເທດ ລາວໄດ້ໃຫ້ ຄວາມເຊື່ອຖື. ດ້ວຍເຫດນັ້ນແຜນທີ່ຈຶ່ງໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນ 5 ປະເພດສາດສະໜາເທົ່ານັ້ນຄື: ພຸດທະສາດສະໜາ, ຄຣິຕ ສາດສະໜາ, ສາດສະໜາບາຮາຍ, ອິດສະລາມ ແລະ ອື່ນໆ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ອີງຕາມໄລຍະການ ແຈກຢາຍທາງດ້ານທີ່ຕັ້ງກໍ່ສາມາດເຫັນໄດ້ວ່າພື້ນທີ່ຂອງສາດສະໜາອື່ນທີ່ມີຄວາມກ້ວາງຂວາງກ່ວາ ຫຼື ເທົ່າທຽມກັບພື້ນທີ່ຂອງພຸດສາດສະໜາເຖິງວ່າຈະມີການລາຍ ງານວ່າມີພົນລະເມືອງພຽງແຕ່ 31% ເທົ່ານັ້ນທີ່ເຊື່ອຖືສາດສະໜາປະເພດເຫຼົ່ານີ້. ດັ່ງນັ້ນ, ບັນຫານີ້ມັນອາດເປັນປະເດັນທີ່ຊີ້ແນະໃຫ້ຮູ້ວ່າ ສຳນວນ ຫຼື ຊື່ທີ່ເໝາະສົມສຳລັບ ‘ສາດສະໜາປະເພດອື່ນ’ ນັ້ນຄວນຈະແມ່ນການເຊື່ອຖືຜີ. ກຸ່ມຊົນເຜົ່າທີ່ບໍ່ແມ່ນລາວສ່ວນໃຫຍ່ເປັນພວກເຊື່ອຖືຜີສາງ ໂດຍມີຈັກກະພົບແຫ່ງຈິດວິນຍານແຍກມາຈາກຈິດວິນຍານແຫ່ງມະເຫສັກ ແລະ ຈິດວິນຍານແຫ່ງບັນ ພະບຸລຸດຂອງເຂົາເຈົ້າ. ແຕ່ແນ່ນອນວ່າ ວິທີການປະຕິບັດຄວາມເຊື່ອຖືເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນມີຢ່າງຫລາກຫຼາຍ. ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ, ສາດສະໜາຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ກຳນົດໂດຍທາງການນັ້ນແມ່ນມີລະບົບທີ່ສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນຄວາມແຕກຕ່າງກັນທາງດ້ານການເຕົ້າໂຮມກັນເປັນອັນໜຶ່ງອັນດຽວ. ພຸດທະສາດສະໜາ ປະກອບໄປດ້ວຍການເຊື່ອຖືຜີສາງ, ສາດສະໜາພາມໂດຍຂຶ້ນກັບ ທີ່ຕັ້ງ, ອິດທິພົນຈາກນິກາຍມະຫາ ຍານ ແລະ ຫລັກຄຳສອນຂອງເທຣາວາດາ. ຜູ້ນັບຖືສາດສະໜາກະໂຕລິກອາດຈະຍັງສືບຕໍ່ສັກກະລະ ບູຊາຈິດວິນຍານຂອງບັນພະບຸລຸດ. ການປະຕິບັດທາງດ້ານຄວາມເຊື່ອຖືຜີສາງຂອງກຸ່ມເຜົ່າໄຕຫຼາຍ ກຸ່ມເຊັ່ນເຜົ່າໄຕດຳ ນັ້ນກໍ່ໄດ້ນຳໃຊ້ພາສາຂຽນເປັນຫລັກຄຳສອນເໝືອນກັນ ດັ່ງນັ້ນອາດມີຄວາມຈຳ ເປັນທີ່ຈະຕ້ອງນຳມາກຳນົດຄືນໃໝ່ ຫຼື ຈັດວາງເຂົ້າໄວ້ໃນຫລັກການທົ່ວໄປໃນລະຫວ່າງປະເພດ ສາດສະໜາຕ່າງໆ. ຍ້ອນວ່າສາດສະໜາແມ່ນປັດໄຈທີ່ມີຄວາມສຳຄັນທາງດ້ານສັງຄົມທົ່ວໄປ ເພາະ ສະນັ້ນການສຳຫລວດ ພົນລະເມືອງໃນອະນາຄົດຄວນຈະນຳເອົາລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບປະເພດສາດສະ ໜາມາ ສະແດງໃຫ້ ເຫັນຫຼາຍກວ່ານີ້ີເພື່ອໃຫ້ໄດ້ແນວຄວາມຄິດເຫັນທີ່ດີກ່ວາກ່ຽວກັບ ເງື່ອນໄຂທີ່ມີຄວາມຫລາກຫຼາຍໃນ ດ້ານວິທີການປະຕິບັດຄວາມເຊື່ອ. |